Gelişim sürecindeki ilk yılların, çocuğun sosyal duygusal, bilişsel ve dil gelişimleri için çok kritik bir öneme sahip olduğu bilinmektedir. Beyin gelişimi üzerinde yapılan araştırmalar, 0-3 yaştaki beyin gelişiminin diğer dönemlerden daha hızlı olduğunu ve çevrenin beyin gelişimi üzerinde önemli etkisinin olduğunu ortaya koymaktadır.1 İlk üç yaştaki gelişim sürecinin çeşitli faktörlerden dolayı olumsuz etkilenmesi çocukların akranlarıyla aralarında gelişimsel farkların oluşmasına ya da gelişimlerinin gecikmesine neden olmaktadır.
Hayatın ilk yıllarında beyinde bulunan nöron ve bu nöronların buluşma noktaları olan sinapsların sayısı şaşırtıcı hızla artar. Beyin gelişimi döllenmeden sonraki günler içinde (intrauterin hayatta) başlamakta ve sinir uyaranlarının hızla iletimini sağlayan miyelazisyon bebeklikten ergenliğe kadar devam etmektedir. Beyin gelişimi yaşamın ilk iki yılında en hızlı ve gebeliğin son iki ayında ve doğumdan sonraki ilk bir yıl boyunca sinapsların ve dendritlerin üretimi ile beyin büyür.
Yoğun dallanma ve özel nöronların milyonlarca dendritsel fiber bağlantıları beynin farklı bölgelerindeki geniş alanlarda giderek artar. Bu uyum beynin sinir sisteminin miyelinleşmesi oyunca algısal, duyusal, düzenleyici, duyu-motor ve işlemler açısından gelişmesini sağlar. Bu nedenle erken deneyimler beyin gelişiminde önemli rol oynamaktadır. İlk yıllarda yaşanan bu
deneyimler, bebeklerin yaşamları boyunca etkili olacak düşünme, hissetme, iletişim kurma, hareket etme yetilerinin oluşumu için, beyinde kritik bölgelerin yapılandırılmasında önemli rol oynar.
Uygun bakım ve uyarılma beyin gelişimini olumlu yönde etkilerken, uyarıcı azlığı ve travmalar beyin gelişimini geciktirir ve uyumsuz bir şekilde işleyişini sağlar. Bebek ve ebeveynler arası ilişki beynin gelişmesi ve sonraki gelişim için kritik önem taşımaktadır.
Kaynak: Araştırma Makalesi “0-3 yaş arası çocukların gelişimsel değerlendirmelerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi”