Her anne baba çocuğunun ilk kelimelerini hevesle bekler. İlk ne söyleyeceği adeta en çok kimi, neyi sevdiğini gösterecekmiş gibi merak ederiz. Oğlumun dededen sonraki; ilk anlaşılır kelimesi AYBIT… Çok iPad meraklısı bir aile olmamamıza rağmen evde genelde ortalıkta duran, müzik çalan, dergi okunan, renkli, merak uyandıran bir aletti Ali için. Gelin görün ki, ilk kelimesi bu oldu.
Son dönemin televizyondan sonra en çok merak edilen konusu oldu, çocuklar için iPad zararlı mı? Çocuklarımızın hayatında yeri olsun mu? Teknolojinin geldiği bugünkü noktada, ne yazık ki bu artık pek de bizim karar verebileceğimiz bir konu değil. Bu neredeyse çocuklarımızın hayatında araba olsun mu gibi bir soru. Televizyon, iPad, cep telefonları, bilgisayarlar hepimizin hayatında büyük yer tutuyor. Elbette çocuklarımız da, çok küçük yaşlarda günlük hayatın imkanlarıyla tanışıyorlar. Onları teknolojnin gelişmelerinden mahrum bırakmak, var olmayan bir dünyada yaşatmaya çalışmak gibi adeta. Siz elinizden iPhonelarınızı düşürmezken, iPad, bilgisayar kullanırken, çocuklarınıza yasak koymak ne kadar mantıklı? Bu yüzden aslında sorulması gereken soru, var olan teknolojileri nasıl kullanalım olmalı. Her ailenin iPad veya televizyon kullanımı ile ilgili kuralları farklılık gösterecektir elbette. Ama çocukların sağlıklı gelişimi için bazı olmazsa olmazlardan bahsetmek gerek.
–Başlama yaşı:; Tüm araştırmaların hemfikir oldukları konu, çocukların yaşamlarının ilk iki senesinde nörolojik gelişimin en yüksek düzeyde olduğu. Bu zaman zarfında çocuklar çevreleriyle son derece ilgili, meraklı ve öğrenmeye açıklar. Oynamak, dokunmak, denemek, yanılmak, keşfetmek bu yaşların en faydalı öğrenme yolu. Onları bu erken yaşlarda televizyon veya iPadin başına oturttuğunuzda, ekran dışında kalan dünyayla ilgilenme fırsatlarını da ellerinden alıyorsunuz. Son derece renkli, gürültülü ve dikkat çekici teknolojik aletler adeta onları hipnotize ediyor ve tecrübe ederek öğrenecekleri pek çok şeyden uzak kalıyorlar. Bu yüzden iki yaşından önce mümkünse çocuklarınızı televizyon ve iPadle tanıştırmayın.
Ayrılan süre: Çocukların sağlıklı gelişimi için pek çok uyaranla karşılaşmaları gerekir. Kaç yaşında olurlarsa olsunlar, zamanlarını farklı aktivitelerle dengeli bir şekilde geçirmeleri onlar için en doğrusu. Farklı oyuncaklar, kalem kağıt, kitaplar, oyun hamurları, doğada veya arkadaşlarıyla geçirdikleri vakit, sizle oynadıkları oyunlar, tek başlarına hayalgüçlerini kullandıkları oyunlar ve elbette iPad, televizyon ile geçirdikleri zaman dengeli dağılmalı. Çocuğunuz iPad oynayacaksa, sıkılıp bırakmasını beklemeyin, çok uzun sürebilir. Günlük iPad ve televizyon saatlerini siz belirleyin. Amerika Pediatri Derneği, iki yaşından büyük çocuklar için bu sınırın günde bir saat olmasını öneriyor. Bu noktada ebeveynler olarak sizlerin model olması da önemli. Siz tüm gün, cep telefonunuzu kurcalıyorsanız, çocuğunuzdan farklı bir şey bekleyemezsiniz. Onunla birlikte geçirdiğiniz zamanların bir kısmında, her türlü teknolojik aletten uzak kalmaya ve onunla farklı oyunlar oynamaya özen gösterin.
–İçerik: Çocuğunuzun izlediği programları ve oynadığı oyunları siz seçmelisiniz. Çizgi film bile olsa, çocuklar için yapıldığını varsaymak yerine önce siz izleyin. Çoğu çizgi film veya iPad oyunları çocukların tanık olmaması gereken şiddet veya erotizm öğeleri içerebiliyor. Zombiler, hayaletler, kanlı sahneler, dövüş oyunları sık sık karşımıza çıkıyor. Çocuğunuzun istediği oyunu indirebildiği bir düzen kurmaktan kaçının. Bunun yerine iPad ve televizyon deneyimini beraber yapacağınız bir şey olarak kurgulayın. Mutlaka ne oynadığını veya izlediğini takip edin.
Uygun seçimler yaptığınızda ve kullanımı makul ölçülerde sınırladığınızda, teknoloji aslında son derece öğretici olabiliyor. Çocukların hem keyif aldığı, hem de farklı becerilerini geliştiren pek çok yayın bulmak mümkün..
Burcu Gencer